Τάσεις Φυγής

Η εφηβεία μέσα σε όλο το πλαίσιο των αλλαγών που φέρει, δημιουργεί πολλές νέες ανάγκες στους εφήβους. Είναι ΑΝΑΓΚΗ τους να έχουν το δικό τους χώρο, τον οποίο κανείς δε μπορεί να παραβιάσει, είναι ΑΝΑΓΚΗ τους να έχουν τα μυστικά τους, είναι ΑΝΑΓΚΗ τους να κλείνονται με τις ώρες στο δωμάτιό τους και να ονειροπολούν και φυσικά είναι ΑΝAΓΚΗ τους να είναι αντιδραστικοί και επαναστατικοί.

Τα πράγματα δυσκολεύουν για τους ίδιους, όταν απέναντί τους έχουν το πολύ απόλυτο και ασφυκτικό ΟΡΙΟ των γονιών τους. Όταν μάλιστα αυτό είναι αδιάλλακτο και αμετακίνητο, τότε ο έφηβος ασφυκτιά, πνίγεται και ψάχνει διεξόδους διαφυγής. Μία από αυτές είναι η πολύ εύκολα ειπωμένη φράση από το στόμα κάθε εφήβου «Θα φύγω», ή «Να μεγαλώσω και να εξαφανιστώ, να γλιτώσω από εσάς». Είναι αυτό που οι ειδικοί ονομάζουν «Τάσεις Φυγής», που τόσο τρομάζουν τους γονείς.

Στην πραγματικότητα οι τάσεις φυγής στην εφηβεία δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια πρόχειρη διέξοδος αποφόρτισης του εφήβου, ακριβώς εκείνη τη στιγμή που βιώνει το αδιέξοδο. Η εφηβεία έχει αυτή την ιδιότητα, να δημιουργεί την εντύπωση στον έφηβο πως κανείς δεν τον καταλαβαίνει, πως είναι μόνος του και όλοι θέλουν να καταπνίξουν τα θέλω του και την προσωπικότητά του. Μέσα στο πλαίσιο του ότι ανακαλύπτει τον κόσμο με μια πιο κριτική στάση, αρχίζει να αμφιβάλλει για τα πάντα, για όλα εκείνα που μέχρι πρότινος θεωρούνταν δεδομένα και αποδεκτά. Θέλει να μελετήσει το κάθε τι που του έχει δοθεί και να το ανατρέψει. Είναι αυτή η πολλή έντονη διάθεσή του να είναι αυτός που θα φέρει αλλαγή και θα είναι ο πρωτοπόρος.

Η φράση λοιπόν, «Να φύγω, να γλιτώσω», δεν είναι κάτι το οποίο εννοεί σε βάθος, είναι απλά η λύση του στο μεγάλο του πρόβλημα ότι κανείς δεν τον καταλαβαίνει και δε σέβεται τις απόψεις του. Είναι η αντίδρασή του για μια ακόμη φορά στην πίεση που νιώθει πως του ασκείται. Οι γονείς όμως δε μπορούν να αντιληφθούν το ότι ο έφηβος λέει κάποια πράγματα απλά για να τα λέει. Πρέπει όμως να καταλάβουν πως οι ακρότητες είναι κομμάτι της εφηβείας. Από το να πει κάτι ο έφηβος μέχρι να το κάνει υπάρχει μεγάλη απόσταση.

Εδώ βέβαια πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή. Το γεγονός ότι ο έφηβος δεν εννοεί αυτό που λέει δε σημαίνει πως ο γονιός πρέπει να το χρησιμοποιήσει για να τον μειώσει και να τον ειρωνευτεί, λέγοντάς του «καλά, έτσι τα λες αυτά…» ή «δεν είσαι ικανός να το κάνεις» ή «αν μπορείς κάντο, να δω πού θα πας και πως θα τα καταφέρεις». Αυτού του είδους η προκλητική συμπεριφορά των γονιών, μόνο αρνητικά αποτελέσματα μπορεί να έχει, καθώς θα εντείνει την ψυχική φόρτιση του εφήβου, και ο θυμός δεν είναι ποτέ ο κατάλληλος σύμβουλος για ώριμες αποφάσεις.

Αυτό που πρέπει να κάνουν οι γονείς ακούγοντας τη φράση αυτή από τα παιδιά τους, είναι να δείξουν ότι αυτό που ακούνε δεν το αψηφούν. Ίσως θα μπορούσαν να ρωτήσουν τον έφηβο, τι τον κάνει να πιστεύει πως αυτό θα διόρθωνε την κατάσταση και σε ποιο βαθμό θα βοηθιόταν με τέτοια αλλαγή, δηλαδή με το να φύγει από το σπίτι. Ένας σωστός διάλογος θα βοηθούσε τον έφηβο να συνειδητοποιήσει πως αυτό δεν είναι η λύση. Από την άλλη και μόνο ότι ο έφηβος ακούστηκε, του είναι αρκετό.

Υπάρχει και μια ακόμη παγίδα για το γονέα: Να φοβηθεί από την απειλή του παιδιού του πως θα φύγει. Σε καμία περίπτωση ο γονιός δεν πρέπει να δείξει το συναίσθημα του φόβου. Με αυτό τον τρόπο βοηθά τον έφηβο να γίνει χειριστικός. Πρέπει με ψυχραιμία να κάνει την κουβέντα με το παιδί του, και φυσικά μόνο μία φορά!!! Αυτό σημαίνει πως την επόμενη φορά που ο έφηβος θα ξαναεξακοντίσει αυτή την απειλή, ο γονιός δεν πρέπει να δώσει την ίδια σημασία που έδωσε την πρώτη φορά. Με αυτό τον τρόπο ο έφηβος δε θα χειριστεί ποτέ αυτό σαν όπλο για να κερδίζει πράγματα από τους γονείς του.

Κλείνοντας, αυτό που πρέπει να κρατήσουμε για μια ακόμη φορά… είναι πως η εφηβεία είναι πολύ δυνατή σε εκφράσεις και συμπεριφορές, αλλά στερείται βάσης… οπότε μπορούμε να βρούμε τον τρόπο να την αντιμετωπίσουμε!!!

Γράφει στο efiveia.gr
Αθανασία Κουτσούκου
Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος