Ο έφηβος και οι κακές παρέες

Καθώς τα παιδιά μπαίνουν στα χρόνια της εφηβείας, επιθυμούν να ανοίξουν τα φτερά τους και αρχίζουν να αναζητούν φίλους και σχέσεις πέρα από την οικογένεια. Αναζητούν φίλους με τους οποίους μπορούν να μοιράζονται τα νέα ενδιαφέροντά τους. Τη χρονική αυτή περίοδο είναι φυσιολογικό να μιμούνται τους φίλους τους, στα ρούχα για παράδειγμα ή στον τρόπο ομιλίας.

Αν και οι γονείς οφείλουν να είναι προσεχτικοί όσον αφορά την επιρροή των νέων φίλων, είναι εξίσου σημαντικό να συνειδητοποιήσουν πως δε μπορούν πλέον να επιλέγουν οι ίδιοι τους φίλους του παιδιού τους και ως εκ τούτου η προσέγγιση τους οφείλει να διαμορφωθεί ανάλογα με τις ανάγκες του εφήβου.

Καλό είναι σε κάθε περίπτωση να αποφεύγεται η επικριτική στάση προς τους νέους φίλους του παιδιού. Ο συνεχής αρνητικός σχολιασμός των φίλων ενδέχεται να επιφέρει αντίθετα αποτελέσματα από αυτά που επιθυμούν οι γονείς, με τον έφηβο να προσκολλάται ακόμα περισσότερο στις «ανεπιθύμητες» παρέες.

Είναι σημαντικό στις συζητήσεις για τους φίλους να τονίζεται από τους γονείς ο προβληματισμός για τις συμπεριφορές, όχι για την προσωπικότητα ή για τον χαρακτήρα των φίλων. Για παράδειγμα ο γονέας μπορεί να εξηγήσει στο παιδί ποια ακριβώς συμπεριφορά τον ανησυχεί και να αιτιολογήσει την ανησυχία του. Με την ήρεμη συζήτηση, μπορεί ο γονέας να μετάφερει τους προβληματισμούς του στον έφηβο χωρίς όμως να δαιμονοποιήσει τους φίλους. Πρέπει να είναι ξεκάθαρο πως οι προβληματισμοί αφορούν την υγεία και ασφάλεια του παιδιού.

Οι έφηβοι διεκδικούν το δικαιώμα τους στην ιδιωτικότητα, κάτι που πρέπει να γίνει σεβαστό. Έχουν σαφώς το δικαίωμα να τηρούν προσωπικό ημερολόγιο, να μιλούν με τους φίλους τους ιδιωτικά, να έχουν χρόνο δικό τους δίχως επίβλεψη. Ταυτόχρονα όμως οφείλουν οι γονείς να θέσουν κάποια όρια και να ξεκαθαρίσουν στον παιδί τι περιμένουν από εκείνο. Ο έφηβος οφείλει να ενημερώνει το γονέα σε αδρές γραμμές για το που βρίσκεται, με ποιον και πότε θα επιστρέψει. Αυτά δεν αποτελούν παραβίαση της ιδιωτικότητας κατά την εφηβική ηλικία, είναι απλά κάποιοι βασικοί κανόνες που πρέπει να τηρούνται μέσα σε μία οικογένεια για την ασφάλεια, οργάνωση και ηρεμία όλων.

Πολλοί γονείς επιδιώκουν να γνωρίζουν τους γονείς των φίλων. Η τακτική αυτή, εάν εφαρμοστεί με τρόπο μη παρεμβατικό και διακριτικά, ενδεχομένως να έχει θετικά αποτελέσματα στο να δημιουργήσει ένα ευρύ υποστηρικτικό δίκτυο για τους εφήβους. Ωστόσο οι γονείς πρέπει να έχουν υπόψιν τους πως δε θα είναι όλες οι οικογένειες δεκτικές στην τακτική αυτή, κάτι που πρέπει να γίνει σεβαστό.

Σημαντικό είναι κατά την περίοδο της εφηβείας-και ακόμα νωρίτερα- να καλλιεργήσουν ενεργητικά οι γονείς τη θετική εμπλοκή του παιδιού τους σε κάποια αθλητική, καλλιτεχνική ή άλλη δραστηριότητα. Μέσα από τέτοιες δραστηριότητες συνήθως δημιουργούνται ισχυρές και θετικές φιλίες. Ταυτόχρονα οι γονείς μπορούν να έχουν ενεργητική εμπλοκή με το να καλούν την ομάδα σπίτι ή με το να προσφέρονται να πραγματοποιήσουν τις σχετικές μετακινήσεις με το αυτοκίνητο.

Τέλος είναι σημαντικό να θυμούνται οι γονείς πως η επιρροή των φίλων στην εφηβεία είναι ισχυρή αλλά σχετικά παροδική, με τις αρχές και τις αξίες που έχουν μεταδώσει στα παιδιά τους να υπερισχύουν στην πορεία της ζωής. Εάν οι ανησυχίες των γονέων είναι πολύ έντονες, καλό θα ήταν να αναζητήσουν την συμβουλή και υποστήριξη ειδικών στα έντονα αυτά χρόνια της εφηβείας.

Γράφει στο efiveia.gr
Φοίβη Σπέη, Ψυχολόγος