Τραυλισμός στο παιδί και στον έφηβο

Πως εμφανίζεται ο τραυλισμός;

Το παιδί αρχίζει να οργανώνει το λόγο του στην ηλικία των 2-3 χρόνων. Τότε, οι γονείς του μπορεί να παρατηρήσουν ότι επαναλαμβάνει ορισμένες φορές την ίδια συλλαβή ή κομπιάζει με τις λέξεις, κάτι που μπορεί να διαρκέσει από μερικές μέρες ως μερικές βδομάδες. Οι δυσκολίες αυτές μπορούν να περιγραφούν ως «φυσιολογικός τραυλισμός», ο οποίος, στις περισσότερες περιπτώσεις, βελτιώνεται και σταματάει μόνος του.
Σε μερικά παιδιά, ο τραυλισμός αυτός συνεχίζεται κι αντί να βελτιώνεται, χειροτερεύει. Η ομιλία δεν έχει κανονική ροή και μπορεί να συνοδεύεται από δυσκολίες στην αναπνοή ή/και από «τικ» των ματιών ή του κεφαλιού.
Σε άλλα παιδιά ο λόγος εξελίσσεται ομαλά κι ο τραυλισμός εμφανίζεται αργότερα συνοδευόμενος -ή όχι- από άλλα συμπτώματα.

Που μπορεί να οφείλεται;

Οι αιτίες, κατά κύριο λόγο, είναι ψυχολογικές.

Τι θέλει να μας πει το παιδί με τον τραυλισμό του;

Όταν μιλάει το παιδί, επικυρώνεται με το λόγο του ως άτομο, διαφορετικό από τα άλλα. Εκφράζει την ατομικότητά του και επομένως τη συμφωνία καθώς και τη διαφωνία του, την αγάπη όσο και την απόρριψή του προς τους άλλους. Για την πλειοψηφία των παιδιών ο λόγος είναι ευπρόσδεκτος και βιώσιμος ως φορέας θετικών αλλά κι αρνητικών συναισθημάτων.
Μερικά παιδιά, όμως, δυσκολεύονται να δεχτούν τα αρνητικά συναισθήματα που νιώθουν μέσα τους και να τα εκφράσουν λεκτικά. Για παράδειγμα, το παιδί νομίζει ότι άμα εκφράσει θυμό, δε θα είναι πια «το καλό παιδί» που θέλουν οι γονείς του, κι ότι αυτοί θα πάψουν να το αγαπάνε. Τον κρατάει λοιπόν μέσα του, όπου προκαλεί μεγάλη εσωτερική ένταση. Έτσι, ενώ το παιδί δείχνει συχνά «γλυκό, βολικό», μέσα του κρύβει ένταση και άγχος. Είναι αυτή η ψυχική σύγκρουση που εκφράζεται στο σώμα του με ένταση και στην ομιλία του με τραυλισμό.
Ο τραυλισμός είναι, δηλαδή, το σύμπτωμα μιας εσωτερικής σύγκρουσης κι ο τρόπος με το οποίο το παιδί μας λέει : «Κοιτάξτε, κάτι δεν πάει καλά αλλά δε μπορώ να σας το πω με λόγια».

Ποια θεραπεία προτείνουμε;

Σε κάθε περίπτωση, η θεραπευτική παρέμβαση εξαρτάται από το οικογενειακό περιβάλλον και από το αίτημα των γονέων και του παιδιού. Η θεραπευτική παρέμβαση μπορεί να έχει την μορφή:

Της ατομικής ψυχοθεραπείας του παιδιού
Της οικογενειακής θεραπείας
Των συμβουλευτικών συζητήσεων με τους γονείς (ιδιαίτερα όταν τα παιδιά είναι σε προσχολική ηλικία). Οι παρεμβάσεις αυτές απαιτούν χρόνο και δουλειά σε βάθος που αποσκοπεί στην επαναφορά της γενικής ψυχικής ισορροπίας του παιδιού.
Λογοθεραπεία (ιδιαίτερα για τα μεγαλύτερα παιδιά και τους εφήβους). Εδώ εφαρμόζουμε περισσότερο μια τεχνική βασισμένη στη χαλάρωση, στην αναπνοή καθώς και σε ασκήσεις φωνής. Είναι μια θεραπεία που διαρκεί λιγότερο και που αποσκοπεί στη μείωση του συμπτώματος, όχι όμως και στην επίλυση της αιτίας του.

Τι μπορείτε να κάνετε άμεσα;

Να επικεντρώνετε την προσοχή σας περισσότερο στο τι θέλει να σας πει το παιδί κι όχι τόσο στον τρόπο που το λέει, για να μπορεί να γίνεται διάλογος.
Μιλήστε μαζί του για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει. Είναι ουσιώδες, αυτό το πρόβλημα που είναι ιδιαίτερα δύσκολα αποδεκτό κι από το παιδί και από τους γονείς του, να μην αποσιωπείται.
Μην κοροϊδεύετε το παιδί!
Μην του λέτε να τα πει ξανά «σωστά»!